paris antlaşması (1856) ne demek?
Paris Antlaşması, ile 'nı kazanan , ve
arasında 30 Mart 1856 tarihinde imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.
Maddeler
Tamamı 31 madde olan Paris barış antlaşmasının getirdiği başlıca
hususlar şunlardı:
- Taraflar savaş sırasında işgal ettikleri toprakları iade
edeceklerdir.
- Osmanlı İmparatorluğu Avrupa devletler topluluğunun bir üyesi
olacak, toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı Avrupa devletlerinin ortak
garantisi altına konacaktır.
- Osmanlı İmparatorluğu ile antlaşmayı imzalayan devletlerden biri
veya birkaçı arasında anlaşmazlık çıkarsa, taraflar kuvvet
kullanmadan önce, diğer imzacı devletlerin aracılığını kabul
edeceklerdir.
- Osmanlı padişahının 18 Şubat 1856'da ilan ettiği "" devletlere tebliğ edilecek ve
devletler de bunu kabul edeceklerdir. Bu ferman, ilgili devletlere,
Osmanlı İmparatorluğu'nun iç işlerine karışma hakkı vermeyecektir.
- Boğazların kapalılığını öngören 1841 Boğazlar Sözleşmesi esaslarının
devamlılığı kabul edilecektir.
- tarafsız olacak ve askerlikten
tecrit edilecektir. Karadeniz'deki tüm tersaneler yıkılacak ve
hiçbir devletin donanması bulunmayacaktır.
- 'da ulaşım serbestisi yeniden kurulacak ve
bunu sürekli kılmak için antlaşmayı imzalayan devletlerin
temsilcilerinden bir ""
kurulacaktır.
- ve 'a
muhtariyet verilecek ve muhtariyet devletlerin ortak garantisi
altına alınacaktır. Her iki eyaletin de birer meclisi olacak ve
hiçbir devlet Eflak ve Boğdan'ın iç işlerine karışmayacaktır.
- 'ın daha önce Osmanlı
İmparatorluğu'ndan almış olduğu hak ve imtiyazlar devletlerin ortak
garantisi altında olacak ve Osmanlı İmparatorluğu izinsiz olarak
Sırbistan'a askeri müdahalede bulunamayacaktır.
- Sadrazam Ali Paşa görüşmeler sırasında kapitülasyonların
kaldırılmasını istedi ama sonuç alınamadı.
Sonuçlar
- Antlaşmanın için önemi,
tarafından bozulan uluslararası dengenin
tekrar tesis edilmesidir.
- açısından
ise: Başlangıçta Rus tehlikesi bertaraf edildi; Osmanlı
İmparatorluğu, devletler genel hak ve hukukundan faydalanma imkânı
elde etti; Avrupa konseyine girme hakkını kazandı. Ancak, toprak
bütünlüğü ve bekası Avrupa büyük devletlerinin kefilliği altına
girdi. 'de Rusya ile aynı muameleye
tabi tutulması haksızlık olarak ortaya çıktı. Keza devletin tamamen
bir iç meselesi olan Islahat Fermanı'na antlaşma metni içinde yer
verilmesi, müteakip yıllarda iç işlerine müdahale zemini hazırladı.
- , Akdeniz ve
'a giden güvenceye aldı. Özellikle
yok
edilmesi, İngiltere'nin sömürgeleri ve Akdeniz ticareti için değerli
bir garanti oldu.
- da İngiltere gibi ekonomik çıkarlar elde
etti. Doğu Akdeniz'e yönelik Rus tehlikesi bertaraf edildi ve
Napolyon döneminde Fransa'ya karşı kurulmuş olan devletler cephesi
parçalanmış oldu.
- , konusunu Avrupa siyasetinin
gündem konusu olmasını sağladı.
- Rusya, kuvvetli bir devlet olduğunu kanıtladı. Osmanlı İmparatorluğu
konusunu ileri bir döneme erteledi.
Paris Antlaşması ile yeniden kurulan uluslararası denge 1870'te
Prusya'nın Fransa'yı mağlup etmesi ve Alman Milli Birliği'nin
kurulmasına kadar devam etti. Bu tarihten itibaren Avrupa'da Alman
üstünlüğü dönemi başladı.
Kaynakça
Orijinal kaynak: paris antlaşması (1856). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler